Khi đá quý có giá trị tương đương cổ phiếu blue-chip

Gần đây, khi hoàng gia Trung Đông tiết lộ rằng mình đang muốn đầu tư số tiền lên tới 100 triệu USD vào đá quý, tin tức này đã lan truyền nhanh chóng và chẳng bao lâu sau, nhiều đại lý có mối quan hệ tốt với các khách hàng đã bay tới khu vực này với những chiếc vali được bảo hiểm nghiêm ngặt. Các nhà môi giới hàng đầu cho biết kể từ đầu năm nay, ngày càng có nhiều khách hàng tìm cách đầu tư vào trang sức và đá quý. Những viên kim cương có màu sắc lạ mắt, hồng ngọc, ngọc lục bảo và ngọc bích chưa qua xử lý về cơ bản tương đương với các cổ phiếu blue-chip. Vụ bán viên hồng ngọc Estrela de Fura với giá 34,8 triệu USD tại Sotheby’s vào tháng 6 là một ví dụ. Với ánh sáng rực rỡ, viên hồng ngọc lấp lánh 55 carat được phát hiện ở một mỏ ở Mozambique là viên đá quý lớn nhất từng được chạm khắc.

Trước đây, để được coi là đáng đầu tư, một viên hồng ngọc chỉ cần được khai quật từ mỏ đá Mogok cổ xưa của Myanmar. Nhưng thực tế ngày nay là nếu bạn muốn có một viên hồng ngọc màu máu chim bồ câu cỡ lớn chưa qua xử lý thì viên hồng ngọc Miến Điện hoặc một đôi bông tai kim cương nước D-hoàn hảo 10 carat từ mỏ Golconda của Ấn Độ thì hãy lên lịch dành ra nhiều tháng (hoặc năm) để săn tìm chúng và ngồi chờ giá lên. Viên hồng ngọc Miến Điện từng được đấu giá trước Estrela de Fura được bán với giá 30,3 triệu USD vào năm 2015, chỉ kém 4,5 triệu USD, mặc dù trọng lượng chưa được 0,5 carat.

Trâm cài Fleur bằng hồng ngọc, thạch anh hồng và men Suzanne Belperron

Chỉ một nhóm nhỏ các đại lý mới có quyền tiếp cận những viên đá quý chưa qua xử lý được ưa chuộng nhất. Sở hữu một viên đá như vậy cũng giống như việc tìm kiếm một bức tranh của Picasso hoặc Giacometti: Một số bức tranh đẹp nhất có thể không bao giờ được rao bán công khai mà được trao đổi một cách lặng lẽ giữa các nhà sưu tập. Khi có điều gì đó thú vị xuất hiện, các đại lý sẵn sàng lên máy bay ngay lập tức.

Thế hệ các nhà sưu tập mới đang góp phần thay đổi quy tắc bất khả xâm phạm một thời: Một viên hồng ngọc hoàn hảo và đáng thèm khát nhất không nhất thiết phải có nguồn gốc từ các mỏ khai thác Mogok ở Myanmar, và những viên kim cương có kích cỡ lớn hơn không phải lúc nào cũng được ưa chuộng hơn.

Một cái tên khác quen thuộc với người trong cuộc là Martin Travis, chủ sở hữu của Symbolic & Chase có trụ sở tại London với tệp khách hàng là các gia tộc giàu có. Mặc dù không chia sẻ chi tiết về các bộ sưu tập của khách hàng, nhưng có thể dễ dàng phỏng đoán rằng họ nằm trong số ít người may mắn sở hữu những món đồ của nhà thiết kế khó tính Theodoros, vì Travis là một trong số ít đại lý của thương hiệu kim hoàn này. Việc mua được những tác phẩm có một không hai của Theodoros, người tạo ra một số lượng lựa chọn rất hạn chế mỗi năm, hoặc của những nhà thiết kế đương đại nổi tiếng khác như Joel A. Rosenthal, hay còn gọi là JAR, một người Mỹ sống ở Paris, sẽ mang lại cho các nhà sưu tập quyền gia nhập một câu lạc bộ đặc quyền.

Nhẫn bằng nhôm và vàng trắng 18 carat với một viên sapphire màu hồng tự nhiên chưa qua xử lý.

Sheikh Hamad bin Abdullah Al Thani ở Qatar đã tập hợp bộ sưu tập kho báu của Đế chế Mughal với tốc độ cực nhanh, bắt đầu từ năm 2009, khi vẫn còn ở độ tuổi 20. Một số tác phẩm nổi bật từ 6.000 đồ trang sức và đồ vật lịch sử của ông đã được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan và Bảo tàng Victoria và Albert ở London trong thập kỷ qua.

Đá quý màu chưa qua xử lý

Với nguồn gốc xuất xứ phù hợp – cụ thể là Miến Điện, Colombia và Kashmir – đá màu gần như được đảm bảo giữ nguyên giá trị của chúng. Nhưng chỉ xuất xứ thôi là chưa đủ. Đá quý phải được xác minh là tự nhiên, nghĩa là chúng chưa được xử lý để nâng cao màu sắc hoặc chất lượng. Sự chênh lệch về giá giữa đá đã qua xử lý và chưa qua xử lý có thể lên tới hàng triệu USD.

“Bạn không thể bước vào một cửa hàng và dễ dàng tìm thấy những viên ngọc lục bảo Colombia hoặc ngọc bích Kashmir chưa qua xử lý. Một viên sapphire chưa qua xử lý lấy lên từ lòng đất có màu sắc hiếm hơn đáng kể và được ưa chuộng hơn — và sẽ chỉ ngày càng hiếm hơn và có giá trị hơn.” – Travis giải thích. Một chiếc nhẫn hai viên đá với viên ngọc lục bảo Colombia 4,95 carat chưa qua xử lý kết hợp với một viên kim cương nước D – cùng kích thước có giá hơn 1 triệu USD tại Stephen Russell ở New York. Russell Zelenetz, một doanh nhân, cho biết, những viên ngọc lục bảo được xử lý để che giấu những điểm không hoàn hảo thường có giá trị thấp hơn khoảng 40%.

Gần đây, khi một khách hàng hỏi về việc đầu tư vào đá quý, Moris Hadjibay, chủ sở hữu của Bayco có trụ sở tại New York, đã giới thiệu một chiếc nhẫn hồng ngọc đặc biệt chưa qua xử lý và đôi bông tai phù hợp (cả bộ được bán với giá khoảng 3 triệu USD). Theo Hadjibay, hồng ngọc chất lượng hàng đầu từ Mozambique ngày càng hấp dẫn các nhà sưu tập. Một loại đá khác đáng để quan sát theo quan điểm của ông: Paraíba tourmaline, được biết đến với màu xanh lam Windex. Nhưng nó vẫn chưa sánh được với uy tín của hồng ngọc, ngọc lục bảo và ngọc bích.

Kim cương

Những viên kim cương có màu sắc lạ mắt tiếp tục đạt mức giá kỷ lục. Đặc biệt, nhu cầu về kim cương hồng tăng cao gắn với thực tế rằng nguồn khai thác chính của thế giới, mỏ Argyle ở Tây Úc, đã cạn kiệt và đóng cửa vào năm 2020.

Tiffany & Co. đã củng cố vị thế của mình như một trong những nguồn tiêu thụ kim cương quý hiếm hàng đầu thế giới kể từ khi được LVMH mua lại vào năm 2021. Thương hiệu cũng đã mua được 35 viên kim cương hồng trong năm nay từ mỏ Argyle – một trong những lô cuối cùng được phát hiện.

Kim cương Argyle màu đỏ đậm, hồng tía lạ mắt và màu hồng đậm lạ mắt.

Đối với kim cương không màu, khoản đầu tư đáng tin cậy nhất là kim cương Golconda Type IIa, được biết đến là mẫu vật tinh khiết nhất, trong suốt và đẹp nhất từ các mỏ Golconda của Ấn Độ. Ấn Độ là nguồn cung cấp kim cương duy nhất trên thế giới trong 2.000 năm và Golconda đã đưa ra những ví dụ điển hình nhất cho đến khi các mỏ này cạn kiệt và đóng cửa vào thế kỷ 18. (Những nơi khai thác kim cương chính ngày nay là Botswana, Nam Phi, Namibia, Canada và Nga).

Golconda đã sản xuất những viên đá hoàn toàn thiếu nitơ, nguyên tố khiến kim cương có màu hơi vàng và phân loại chúng thành IIa. Đôi khi, kim cương loại IIa được khai thác ở nơi khác và bị dán nhãn Golconda, nhưng chỉ những viên đá có nguồn gốc từ các mỏ ở Ấn Độ mới có thể mang tên đó. Thử nghiệm khoa học có thể xác định được kim cương loại IIa, nhưng chỉ những viên kim cương giác cắt tròn của những năm 1700 được khai thác từ hàng trăm năm trước mới có thể được coi là Golconda.

Những viên kim cương cổ điển hiện đang được một nhóm nhà sưu tập có đầu óc thẩm mỹ tìm kiếm. Những viên đá này có xu hướng có các mặt lớn hơn và ánh sáng dịu hơn so với những viên kim cương cắt tròn siêu lấp lánh thường thấy ngày nay. Quig Bruning, người đứng đầu bộ phận trang sức của Sotheby, châu Mỹ và EMEA, cho biết đang tìm kiếm một chiếc nhẫn kim cương giác cắt cushion 10 carat theo yêu cầu của một khách hàng muốn tặng nó cho vợ mình nhân dịp sinh nhật lần thứ 60 của bà. Bruning đã tìm được một chiếc từ một đại lý quốc tế với giá khoảng 1 triệu USD. Ông nói: “Rất khó tìm thấy những thứ này vì chúng đã được cắt bởi đèn nến một thế kỷ trước và có sức hấp dẫn thực sự, và ngày nay không ai cắt theo cách tương tự”.

Ấn Độ là nguồn cung cấp kim cương duy nhất trên thế giới trong 2.000 năm và Golconda đã đưa ra những ví dụ điển hình nhất cho đến khi các mỏ này cạn kiệt và đóng cửa vào thế kỷ 18.

Bruning rõ ràng đã có những mối liên hệ phù hợp cùng một chút may mắn. Đôi khi một cơ hội hiếm có lại bất ngờ xuất hiện. Đó là trường hợp Travis đang tìm kiếm một đôi bông tai kim cương cho một khách hàng nhưng không có kết quả. Và rồi ông phát hiện ra một viên kim cương giác cắt hình quả lê nặng 35 carat từ năm 1910 trên mặt dây chuyền mà khách hàng đã mua với giá gần 2 triệu USD. “Nó quá đẹp để có thể bỏ qua,” – ông chia sẻ.

Các xuất phẩm phả hệ

Những món đồ có chữ ký từ các hãng trang sức hàng đầu như Cartier, Van Cleef & Arpels, và Boucheron vẫn là những mặt hàng hot, đặc biệt là từ thời kỳ Art Deco. Chính các sắc thái về tỷ lệ, cách bố trí của những viên đá và hình dáng của đường cong quanh cổ tay đã phân định sản phẩm này với sản phẩm kia.

Xuất xứ cũng đóng vai trò quan trọng đối với giới sưu tập. Vào tháng 6, Sotheby’s bán bốn chiếc trâm cài Van Cleef & Arpels bằng vàng của thập niên 40 và thu về 203.000 USD so với ước tính từ 40.000 đến 60.000 USD. Người ký gửi đã mua chúng tại Sotheby’s vào những năm 1980 với giá khoảng 2.500 USD.

Tuy nhiên, phả hệ đòi hỏi nhiều thứ hơn là mỏ khai thác và nhà thiết kế. Xuất xứ từ một bộ sưu tập nổi tiếng cũng đóng vai trò quan trọng. Viên kim cương trái tim Drexel của Siegelson – một viên kim cương Golconda hình trái tim hoàn hảo nước D 31 carat có chữ ký của Harry Winston – được định giá 7,5 triệu USD. Viên kim cương này thuộc sở hữu của gia đình chủ ngân hàng Drexel nổi tiếng đến từ Philadelphia và đi kèm với một hồ sơ tài liệu, khiến giá trị của nó tăng theo cấp số nhân.

Ngọc trai tự nhiên

Thật khó để gọi tên một bộ sưu tập nổi tiếng không chứa ngọc trai tự nhiên quý hiếm. Biển Basra, nguồn ngọc trai tự nhiên chính, đã cạn kiệt cách đây một thế kỷ, vì vậy, việc khan hiếm nguồn cung ngọc trai tự nhiên trên thị trường là điều không khó hiểu.

Một khách hàng của Rahul Kadakia, người đứng đầu bộ phận trang sức quốc tế thuộc Christie, gần đây đã giao nhiệm vụ cho anh mua hai viên ngọc trai tự nhiên mang tính lịch sử. Là một trong số ít đại lý được chọn có khả năng tiếp cận đặc biệt, Kadakia biết gia đình sở hữu chúng. Kadakia đã môi giới thành công một thương vụ trị giá 8 triệu USD.

Mặt dây chuyền ngọc trai Melo Melo 117 carat và kim cương trắng Assael.

Và nếu việc có được những-viên-ngọc-trai-khó-kiếm là chưa đủ hấp dẫn, hãy để ý đến những viên ngọc trai Melo Melo quý hiếm được hình thành qua nhiều thập kỷ bên trong loài ốc biển lớn cùng tên ở Biển Đông và biển Andaman, với những mẫu ngọc trai tốt nhất đến từ Việt Nam. Được thèm muốn nhất là những viên ngọc có kích thước của những viên kẹo cao su, với màu cam sáng và bề mặt được đánh bóng có hoa văn giống như ngọn lửa. “Những viên ngọc Melo Melo lớn là cực kỳ hiếm nhờ màu cam nắng độc đáo và vẻ sáng bóng như sứ của chúng.” – Peggy Grosz, phó chủ tịch cấp cao kiêm giám đốc sáng tạo của Assael, chuyên về trang sức ngọc trai và san hô, cho biết.

“Cứ vài nghìn con ốc biển Melo Melo thì có một con sẽ tạo ra một viên ngọc trai có kích thước đáng chú ý. Sự quý hiếm và vẻ đẹp của những viên ngọc trai này, đặc biệt là những viên lớn, có thể đẩy giá lên cao chóng mặt” – Grosz chia sẻ. Theo vị chuyên gia này, bạn có thể mua một viên Melo Melo nhỏ với giá 20.000 USD, nhưng những viên ngọc trai lớn hơn có giá lên tới 1 triệu USD.

Phong cách riêng

Việc phân loại đá phù hợp sẽ tạo thành nền tảng đẹp mắt cho bộ sưu tập, nhưng điều khiến bộ sưu tập trở nên nổi bật là những món đồ độc đáo phản ánh gu thẩm mỹ cá nhân của người sưu tập. Không bao giờ là sai lầm khi sở hữu một xuất phẩm nào đó của Cartier hoặc Boucheron, nhưng những thương hiệu kim hoàn nhỏ độc lập với khả năng kết hợp các thiết kế giàu trí tưởng tượng và tay nghề thủ công đỉnh cao với số lượng sản xuất cực kỳ hạn chế có thể nâng danh mục đầu tư của bạn lên vị thế Hall of Fame.

Viren Bhagat, Hemmerle và Taffin đều sở hữu lượng fan hùng hậu. Và có tin đồn rằng nghệ nhân Joel Rosenthal 80 tuổi của JAR đã ngừng sản xuất các tác phẩm mới. Vậy hôm nay bạn nên đặt cược vào ai? Một ứng cử viên cho vị trí cấp cao hơn là Ana Khouri, người tạo ra khoảng 35 tác phẩm mỗi năm và nổi tiếng với việc kết hợp những viên đá vô giá với những vật liệu khiêm tốn, chẳng hạn như đính những viên kim cương màu đặc biệt trong thiết kế tinh gọn làm từ gỗ và đá pha lê.

Vòng cổ bằng vàng 18 carat của Ana Khouri với viên kim cương màu hồng đậm và kim cương trắng tự nhiên.

Thông tin về Forms, một thẩm mỹ viện tư nhân ở Hồng Kông hàng năm tung ra khoảng 100 thiết kế sáng tạo với những loại đá quý đặc biệt và chất liệu khác thường, cũng đang được lan truyền rộng rãi. Giám đốc Forms Flora Wong cho biết: “Những nhà sưu tập của chúng tôi đã có sẵn kim cương và đá quý nhiều màu, và họ đến đây vì một điều gì đó khác biệt”. Những món đồ bắt mắt đó bao gồm đôi khuyên tai dạng vòng lớn được làm từ những chiếc nhẫn kim cương và mã não từ Lưỡng Hà và một chiếc nhẫn hình khủng long hóa thạch với một viên sapphire xanh quý hiếm. Khách hàng có thể xem các nghệ nhân bậc thầy “diễn” trên tác phẩm của họ trong studio ngay trong khuôn viên.

Thế hệ các nhà sưu tập mới đang góp phần thay đổi quy tắc bất khả xâm phạm một thời: Một viên hồng ngọc hoàn hảo và đáng thèm khát nhất không nhất thiết phải có nguồn gốc từ các mỏ khai thác Mogok ở Myanmar, và những viên kim cương có kích cỡ lớn hơn không phải lúc nào cũng được ưa chuộng hơn. Mà đó là cảm giác hồi hộp trong cuộc săn lùng những viên đá đặc biệt nhất trên hành tinh để khám phá những tài năng mới thú vị với những tác phẩm được thèm muốn vì vẻ đẹp đương đại và phong cách đặc biệt của chúng.